Kahulugan at Kahalagahan ng Wika
ni Jetro Luis D. Torio
Habang may nabubuhay na tao sa mundo, may wika. Sa tulong ng
wika nakakamit ng tao ang kaniyang mga pangangailangan, nakapagtatamo
siya ng kaalaman at naipapahayag niya ang kanyang kaisipan at saloobin.
Sinasabing malawak ang pag-aaral ng wika. Maituturing na malaking
imbakan ito ng kaalaman, karanasan, nagtatagpi-tagpi ng kasaysayan at
malalim na bukal sa mga nagnanais tumuklas ng mga bagong kaalaman.
Subalit,
ano
ba
ang
wika?
Isa
sa
pinakapopular
na
pagpapakahulugan ay nagmula kay Henry Gleason (1988). Ayon sa kaniya,
ang wika ay isang masistemang balangkas na sinasalitang tunog, pinipili at
isinasaayos sa paraang arbitraryo upang magamit ng mga taong kabilang sa
isang kultura. Sa mas detalayadong paliwanag, ang wika ay may
masistemang pagsasaayos ng mga makabulugang tunog (ponema) na
nakalilikha ng mga salita (morpema) napinagsama-sama upang makabuo ng
parirala, pangungusap (sintaksis) at talata. Ito ay pinagkakasunduan
(arbitraryo) at ginagamit ng mga tao sa lipunan na kabilang sa isang kultura.
Narito naman pagpapakahulugan ng mga Pilipinong manunulat: Sa
aklat nina Bernales et al. (2002), ang wika bilang proseso ng pagpapadala at
pagtanggap ng mensahe sa pamamagitan ng simbolikong cues o pahiwatig
na maaaring berbal o di-berbal. Ang pahayag ng Pambansang Alagad ng
Sining para sa Panitikan na si Bienvenido Lumbera (2007), “Parang hininga
ang wika, sa bawat sandali ng buhay natin ay nariyan ito. Palatandaan ito
na buhay tayo, at may kakayahang umugnay sa kapwa nating gumagamit
din nito. Sa bawat pangangailangan natin ay gumagamit tayo ng wika upang
kamtin ang kailangan natin.”
Sa kahulugang binigay naman ng mga diksyonaryo tulad ng Webster
(1974), ang wika ay isang sistema ng komunikasyon sa pagitan ng mga tao
sa pamamagitan ng mga pasulat o pasalitang simbolo. Samantala, ayon
naman sa UP Diksyonaryong Filipino (2001), ang wika ay “lawas ng mga
salita at sistema ng paggamit sa mga ito na laganap sa isang sambayanan
na may iisang tradisyong pangkultura at pook na tinatahanan.”
Sa pangkalahatan, masasalamin na mahalaga ang wika sa
sangkatauhan, sangkap ito upang makaugnay ang tao sa kanyang lipunang
kinabibilangan. Taglay ng wika ang masistemang pagkakaayos at
pagkakabuo nito na itinakda ng mga mamamayang kabilang sa iisang
kultura. Lahat ng wika ay tumutugon sa pangangailangan ng tao.
Samakatuwid, walang wikang nakahihigit o superyor.
Mahalaga ang wika kahit saang aspekto ito tingan. Narito ang ilan sa
kahalagahan ng wika na maaari nating makita sa ilang mga aklat ng mga
eksperto.
C. Pag-unawa sa Binasa
1. Paano nagiging masistema ang wika? Maglatag ng mga patunay.
2. Bakit mahalaga sa tao at sa lipunang kaniyang ginagawalan ang
pagkakaroon ng wika?
3. Ano ang posibleng mangyari sa wika na sarado sa panghihiram sa ibang
wika?
4. Ano-anong konseptong pangwika ang makikita sa binasa?
5. Ipaliwang ang kahalagahan at kabuluhan ng bawat konseptong pangwika
batay sa binasa.
Answers & Comments
Answer:
ano byan di ko man mabasa giatay kailangan ko n dine mag psalamin uy