Answer:

Ang tauhan ni Sisa sa Noli Me Tangere

ay biktima ng kanyang lipunan dahil sa

kanyang pagiging babae, uri na kanyang kinabibilangan, at kung paano tinitingnan ng mga matang mapanghusga ang kanyang katayuan sa buhay. Sa bahaging ito ay ating tatalakayin kung paano si Sisa ay inabuso at inalipusta dahil sa kanyang

kasarian, uri, at katayuan sa lipunan.

Una, ang pagiging babae ni Sisa. Si Sisa

ay nasa murang edad pa lamag nang nakapag-asawa siya ng isang basagulero, lasenggo, sugarol, at mapang-abusong lalake. Mayroon silang dalawang anak na nagngangalang Crispin at Basilio.

Bilang babae, tinitingnan si Sisa na

mahina ng kanyang asawa kaya't siya

ay minamaltrato at sinasaktan nito. Kung

ating iisipin, para na ring hinubaran at

pinagsamantalaan ang pagkababae ni

Sisa ng kanyang asawa. Ibinenta ang

kanyang mga alahas upang matustusan

ang bisyo nito sa pagsasabong at

nakatikim pa ito ng dahas sa mga kamay

nito. Hindi pinahalagahan ang kanyang

pagiging asawa. Nasa balikat ni Sisa

ang lahat ng responsabilidad bilang

magulang. Siya lamang ang kumalinga

sa kanilang mga anak. Tanging si Sisa

na ang umako sa pagpapanatili ng

kanilang tahanan. Higit sa lahat, hindi

pinahalagahan ng mga naghaharing

uri sa lipunan (e.g. guardia civil, prayle,

etc.) ang kanyang pagiging ina. Si

Sisa ay pinagkaitan ng karapatan na

ipagtanggol ang kaniyang anak laban

sa maling paratang. Kahit na lumuhod

na siya sa pagmamakaawa at mapaos

ang kanyang boses sa kasisigaw,

ipinagsawalang-bahala ng mga ito

ang karapatan niya bilang isang ina na

makamit ang hustisya para sa kanyang

anak. Sa kasamaang palad, siya pa

ay inaresto at ikinulong. Ang kawalan

ng pag-asa ni Sisa sa paghahanap

sa kanyang anak na si Crispin ay inilarawan ni Rizal sa pamamagitan ng mga katagang ito: "The wails of that mother were more lugubrious than those unknown lamentations on the dark night when the storm rages."

Pangalawa, ang pagiging kabilang ni Sisa

sa uri ng mga sadlak sa kahirapan. Isa

na rin marahil ito kung bakit hindi siya nakapagtapos sa kanyang pag-aaral. Ating alalahanin na sa panahon na kanyang ginagalawan noon, sinisiil ang kanilang mga karapatan lalo iyong sa mga mahihirap at kababaihan. Sa gayon, isa na rin itong sanhi kung bakit

hindi makaalis si Sisa sa kanyang uri na kipapalooban.

Ang tanging hanapbuhay ni Sisa upang matustusan ang kanilang mga pangangailangan ay ang pagiging isang mananahi ng damit. Sa kasamaang palad, kahit na natapos na niya ang kanyang trabaho, madalas ay hindi siya binabayaran sa kanyang mga gawa. Makikita natin dito na si Sisa ay nakararanas ng hindi pantay na pagtrato bilang isang manggagawa dahil siya ay isang payak na mamamayan lamang.

Bukod pa rito, mas matinding

karalitaan ang dinanas ni Sisa sa mga

makapangyarihan sa lipunan. Upang

ilarawan ang kaniyang kahirapan na

dinanas, nabanggit ni Sisa sa nobela

ang mga katagang ito: "It is because we

are poor, and we the poor must endure

everything!" Ang ipinapatungkol dito ay

ang kanilang mga abusong natanggap

sa kamay ng mga prayle at guadia civil.

Siya ay inalipusta ng mga naghaharing-uri

na ito. Naghihirap sila dahil sa sila ay

mahirap. Ang ganitong karanasan ni Sisa ay hindi lingid sa kaalaman ng nakararami. Sa makatwid, ang buhay ni Sisa ay naging tema na ng pelikula, sining, dulaan, at tula. Sa tula ni Luis Tizon na "Song a Madwoman Sang One May", inilarawan niya ang saloobin ni Sisa patungkol sa kanilang paghihirap sa kamay ng mga prayle: "Don't ask, the priest says I've no price". Samakatwid, si Sisa (at iyong mga kagaya niyang mahihirap) ay tinitingan bilang basura ng

lipunan na kanilang kinasasadlakan.

Pangatlo, ang katayuan ni Sisa sa lipunan.

Ang pagkakulong ni Sisa ay nagdulot sa

kaniya ng malaking kahihiyan. Isa na rin

itong dahilan upang husgahan siya ng

mga tao.

Explanation:

ctto